اکواریوم بعنوان یک سرگرمی:

در سال 1665 ساموئل پپیس (روزنامه نویس) نوشت که در لندن دسته ای از ماهیها کمیاب در یک ظرف شیشه ای پر آب نگهداری می شوند که آنها برای همیشه در این ظرف زندگی خواهند کرد و واضح است که همه آنها ماهی هایی خارجی هستند:

این ماهیها، ماهی قرمز نبوده و بیشتر آنها ماهیهای بهشتی Macropodus operecularis، بودند. ماهیهای بهشتی یک نوع ماهی باغچه ای آشنا هستند که در پلوک (سوئیس) و چین، یعنی جایی که شرکت هند شرقی تجارت می کرد، زندگی می کنند. در قرن هجدهم آبراهام ترمبلی (زیست شناس) مارماهیانی را که در کانال Bentink residence sorgvliet هلند می یافت را در ظرف شیشه ای cyndrical بزرگی نگهداری می کرد وروی آنها مطالعات خود را انجام می داد. اما نگهداری ماهی در اکواریوم زمانی در بریتانیا بعنوان یک سرگرمی رواج پیدا کرد که اکواریوم های مزینی با اسکلت آهنی در نمایشگاه بزرگ انگلیس در سال 1851 به نمایش در آمدند. اکواریوم های شیشه ای تحولی در محفظه های wordion لعابی بوجود آورد که در سال های 1830 برای بستانکاران بریتانیایی ساخته شد تا بتوانند گیاهان ثابومی را در طول سفرهای طولانی دریایی حفظ کنند. آلمانیها نیز همانند انگلیسی ها علاقه وافری نشان می دادند و با گذشت یک قرن هامبورگ به بندری برای ورود گونه های ناشناخته تبدیل گشت.
همانطور که منازی مسکونی در سراسر دنیا پس از وضعیت زندگی استاد درجنگ جهانی اول به برق مجهز شدند، اکواریوم ها نیز روزبه روز رواج بیشتری یافتند. بوسیله جریان الکتریسیته وابستگی آنها به نور طبیعی از بین رفت و تصویه و تهویه آنها امکان پذیر شد. در طول اوایل قرن بیستم بسیاری از گونه های ماهیهای رنگی کوچک از ماتائوس، برزیل، بنگلوک، سیام، جاکارتا، شرق هندوی، داچ تبار، کلکته، هندو دیگر بندرهای استوایی صید و صادر شدند. پس از اینکه ماهی جنگجوی آسیایی (Betta spdendens) در سال 1893 در فرانسه پرورش یافت، تکنیکهای تخم ریزی موفق به تدریج ترویج یافت. پرورش ماهیها در اسارت برای تجارت اکوایوم امروزه در فلوریدای جنوبی، سنگاپور، هنگ کنگ و بنکک متمرکز شده است، در هاوایی و سری لانکا هم به صورت صنعت کوچک رواج دارد.

اکوایوم های آب شیرین بعنوان معمولترین نوع اکواریوم رواج دارند، اما اکواریوم های دریایی (آب شور)، اخیرا محبوبیت یافته اند. تکنیکهای نگهداری شقایقهای دریایی، بعضی از مرجانها و خانواده خرچنگها از دهه 1980 رو به پیشرفت گذاشت و ساخت آبسنگ های دریایی کوچک را ممکن ساخت. از اواسط دهه 1990 برنامه های جفت گیری ارگانیسم های دریایی در اسارت برای تجارت اکواریوم رشد چشمگیری داشت و فشارهای محیطی بر محل زندگی آبسنگ ها نیز بعنوان یک محرک این روند را تسریع بخشید.

اکوایوم ها در اندازه های مختلف دیده می شوند، بعضی از آنها به اندازه یک ظرف کوچک هستند و برای اسکان موقت یک ماهی قرمز جوان مناسب می باشند و بعضی دیگر اکواریوم های عمومی بزرگی هستند که می توانند تمام اکوسیستم های دریایی را در خود جای دهند. کوچکترین سایز برای یک اکواریوم خانگی 10 گالناست که البته اندازه 20 گالن بیشتر توصیه می شود. سیستم های اکواریومی بزرگتر مناسب تر هستند.

اکواریوم آب شیرین معمول گونه های ماهی
اکواریوم آب شیرین معمول گونه های گیاهان
اکواریوم آب شیرین معمول گونه های بی مهره
اکواریوم دریایی معمول گونه های ماهی
بیماری های معمول اکواریوم

با ظهور اکواریوم های هلندی و عکس های تاکاشی آمانو در دنیای آکواریوم طبیعی علاقمندان آبزیان در دهه های 80 تا 90 به گیاهان آبزی روی آورند.
مهمترین مشکل تکنولوژی، وارد کردن گاز ها به مخزن ماهی ها، هم برای کنترل جلبک ها و هم برای فراهم کردن کربن برای رشدگیاهان آبزی بود.

اکواریوم های عمومی:

اولین اکواریوم عمومی در پارک Regentلندن در سال 1853 گشایش یافت. بلافاصله بعد از آن پی تی بارنام(P.T Barnnm) اولین اکواریوم آمریکایی را در برادوی، نیویورک افتتاح کرد.
پیرو نمونه های اکواریومی نیویورک و سانفرانسیسکو، شهرهای بزرگ نیز شروع به گشایش اکواریوم های عمومی نمودند. اکثر اکواریوم های عمومی در نزدیکی دریا واقع شده اند تا بتوانند از ذخیره دائمی آب دریا استفاده می کنند.

یکی از اولین اکواریوم هایی که در خشکی ساخته شد اکواریوم شد شیکاگو (shedd Aquarinm) بود که توسط ماشینهای مخزن داری که روی ریل حرکت می کردند، آب دریا را دریافت می کردند. اکواریوم عمومی از بسیاری جهات به یک باغ وحش و یا موزه شبیه است. یک اکواریوم خوب باید آنقدر جاذبه داشته باشد که تماشاگران را برای جندین بار به سوی خود جلب کند برای این امر این اماکن را بعد از ظهرها برای مراسم خاص اجاره می دهند.در اکواریوم Monterey Bay، یک تانک ماهی کم عمق با پرتو ماهیهای معمولی بطوری پر شده است که بازدید کننده می توانند پوست چرم مانند ماهی را در هنگام عبور احساس می کند.

همانند باغ وحش ها، اکواریوم ها نیز گروه تحقیق ویژه ای برای مطالعه عادات و بیولوژیکی نمونه های خود دارند. در سالهای اخیر اکواریوم های بزرگ سعی در صید و پرورش گونه های مختلف ماهیهای اقیانوسیهای آزاد و حتی ژله های دریایی کرده اند. این کار بسیار مشکلی است چرا که این موجودات هرگز در شرایط صلمی و سطوح سخت برخورد نمی کنند و طبق غریزه نمی توانند از دیواره ها دور شوند مهمترین آکواریوم های عمومی عبارتند از:

اکواریوم مونتری بی«کالیفرنیا)
اکواریوم تواشن«آفریقای جنوبی)
اکواریوم شد«شیگاکو)

جمعیت وسیعی از ماهیان در آکواریوم های خانگی نگهداری می شوند. این لیست تنها به ذکر معمولترین گونه های ماهیانی که در آکواریوم های خانگی نگهداری می شوند می پردازد.
ـ ماهیان آبهای سرد